Co to forfaiting?

Czym jest forfaiting?

Forfaiting to wyspecjalizowana forma finansowania eksportu, polegająca na bezwarunkowym wykupie przez instytucję finansową terminowych wierzytelności eksportowych, najczęściej zabezpieczonych wekslem lub innym instrumentem zbywalnym. Usługa ta pozwala eksporterowi otrzymać pełną należność za transakcję z góry, bez konieczności oczekiwania na zapłatę ze strony kontrahenta zagranicznego (importera).

Forfaiting to rozwiązanie, które eliminuje ryzyko niewypłacalności kontrahenta, a także ryzyko kursowe. Umożliwia on natychmiastowy dostęp do środków finansowych i stabilizację przepływów pieniężnych w przedsiębiorstwie, niezależnie od długości terminu płatności wynikającego z umowy handlowej.

Jak działa forfaiting? – Proces krok po kroku

Proces forfaitingu jest bardziej złożony niż w przypadku faktoringu i obejmuje kilka kluczowych etapów:

1. Zawarcie umowy handlowej – Eksporter i importer podpisują umowę, w której ustalają warunki dostawy i płatności (zwykle z odroczonym terminem).
2. Zabezpieczenie wierzytelności – Importer zobowiązuje się do zapłaty poprzez wystawienie weksla lub wykorzystanie innego zabezpieczenia, np. akredytywy. Zazwyczaj bank importera udziela poręczenia lub wystawia awal, czyli zobowiązanie do zapłaty.
3. Sprzedaż wierzytelności – Eksporter przekazuje zabezpieczoną wierzytelność instytucji finansowej – forfaiterowi.
4. Wypłata środków – Forfaiter wypłaca eksporterowi kwotę wierzytelności pomniejszoną o prowizję i odsetki dyskontowe. Od tej chwili eksporter nie bierze już udziału w dalszym procesie.
5. Spłata wierzytelności – Po upływie ustalonego terminu importer lub jego bank spłaca pełną wartość weksla forfaiterowi.

Czas trwania umów forfaitingowych jest zazwyczaj dłuższy niż w przypadku faktoringu – może sięgać nawet od 180 dni do 10 lat, co czyni tę usługę idealną dla kontraktów długoterminowych.

Strony zaangażowane w forfaiting

W procesie forfaitingu biorą udział zazwyczaj cztery podmioty:

• Eksporter (forfaista) – firma, która sprzedaje wierzytelność.
• Forfaiter – instytucja finansowa (np. bank), która nabywa wierzytelność i wypłaca środki.
• Importer (dłużnik) – podmiot zagraniczny zobowiązany do zapłaty.
• Bank importera (gwarant) – instytucja udzielająca poręczenia lub awalizująca weksel, zwiększająca wiarygodność transakcji.

Najważniejsze cechy forfaitingu

Forfaiting charakteryzuje się kilkoma kluczowymi cechami, które wyraźnie odróżniają go od innych form finansowania wierzytelności. Przede wszystkim dotyczy wyłącznie pojedynczych należności – każda umowa odnosi się do jednej, konkretnej transakcji, najczęściej eksportowej. To rozwiązanie pozbawione jest tzw. regresu, co oznacza, że forfaiter przejmuje całkowite ryzyko niewypłacalności importera i eksporter nie ponosi odpowiedzialności w przypadku braku zapłaty.

Forfaiting zazwyczaj obejmuje transakcje o wysokiej wartości – stosowany jest głównie przy sprzedaży dóbr inwestycyjnych, takich jak maszyny, urządzenia czy surowce. Wymaga on formalnego zabezpieczenia, zazwyczaj w postaci awalizowanego weksla lub gwarancji bankowej. Istotną zaletą tej usługi jest także to, że eksporter otrzymuje niemal pełną wartość należności – wypłata obejmuje 100% wierzytelności, pomniejszoną jedynie o ustalone koszty prowizji i odsetek dyskontowych.

Forfaiting a faktoring – kluczowe różnice

Chociaż forfaiting i faktoring mają wspólny cel – poprawę płynności przedsiębiorstwa poprzez zamianę wierzytelności na gotówkę – różnią się one w wielu aspektach:

Korzyści forfaitingu dla eksportera

Dla eksportera forfaiting stanowi istotne narzędzie wspierające ekspansję na rynki zagraniczne, zapewniając bezpieczeństwo finansowe i operacyjną swobodę działania. Jedną z największych zalet tej usługi jest całkowita eliminacja ryzyka braku zapłaty – odpowiedzialność za ewentualną niewypłacalność kontrahenta przejmuje forfaiter, co zdejmuje z eksportera konieczność prowadzenia działań windykacyjnych. Dzięki natychmiastowemu wpływowi środków możliwa jest znacząca poprawa płynności finansowej, co z kolei umożliwia płynne planowanie i realizację kolejnych projektów.

Forfaiting pozwala również zabezpieczyć się przed ryzykiem kursowym – ustalony kurs walutowy zapewnia stabilność wartości transakcji. Istotnym atutem jest także ułatwienie negocjacji handlowych – możliwość oferowania kontrahentom dłuższych terminów płatności bez ryzyka dla eksportera zwiększa jego atrakcyjność jako partnera biznesowego. Co więcej, forfaiting nie jest klasyfikowany jako zobowiązanie kredytowe, dzięki czemu nie obciąża bilansu przedsiębiorstwa, co może pozytywnie wpływać na jego kondycję finansową w oczach inwestorów i instytucji finansowych.

Kiedy warto zastosować forfaiting?

Forfaiting znajduje zastosowanie przede wszystkim w sytuacjach, gdy:

• realizujesz transakcje eksportowe z dużymi kontrahentami,
• oferujesz odroczone terminy płatności sięgające kilku lat,
• zależy Ci na bezpieczeństwie i szybkim uwolnieniu środków,
• chcesz uniknąć ryzyka politycznego i gospodarczego w krajach odbiorców,
• Twoja firma działa na rynku międzynarodowym i szuka stabilnych źródeł finansowania.

Forfaiting to zaawansowana, choć mniej znana forma finansowania eksportu. Dzięki pełnemu przeniesieniu ryzyka i możliwości natychmiastowej wypłaty środków, stanowi on skuteczne narzędzie zabezpieczenia płatności w długoterminowych kontraktach międzynarodowych. Choć przeznaczony głównie dla dużych firm, może być strategicznym rozwiązaniem dla każdego eksportera, który chce chronić swoją płynność i rozwijać działalność na skalę globalną.